آموزش ساخت جا شمعی گلی

خاک رس رو بیشتر بشناسیم

قبل از معرفی مواد اولیه برای ساخت این جا شمعی لازمه تا مقداری در مورد خاک رس بدونیم. خاک رس موقعی که به مقدار معین با آب مخلوط میشه میتونه به هر شکل دلخواهی دربیاد (خاصیت شکل‌ پذیری). خاک رس تنها ماده‌ای هست که این خاصیت رو داره. استفاده از این خاک طبیعی، از چند جهت مفیده:

۱- ارزان بودن
۲- راحتی کار با خاک رس
۳- انعطاف پذیری بالا نسبت به چوب و پلاستیک

لوازم ساخت جاشمعی گلی

– خاک رس به انداره حجم مکعبی به انداره ۱۶ الی ۱۷ سانتی متری (۱۰ اینچ مکعب)

– رنگ خاکستری، مشکی و مقداری لعاب برای پوشاندن قسمت بیرونی

– سه شمع بزرگ استوانه ای (دو عدد متوسط و یکی بلند)

– مقوا (برای قرار دادن شمع ها و افزایش ضخامت آنها)

– چند ورق کاغذ

– نوار

– ابزارهای متفرقه دستی مانند چاقو، سیخ چوبی و غیره

شروع ساخت جاشمعی گلی

شما تقریباً هر چیزی رو که اراده کنین میتونین با خاک رس درست کنین، بنابراین سعی کنین تا جای که از حوصله شما خارج نمیشه برای شکل دهی کامل اون وقت بگذارین! اگرچه بازی با خاک رس و اصولا گل بازی بسیار سرگرم کننده و آرامش بخشه، ساخت بعضی از اشکال بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود. تو این آموزش از طراحی خاصی استفاده شده و ما قصد داریم تا با خاک رس یک جاشمعی درست کنیم. اینجوری میتونیم شمع های استوانه ای خودمون رو درون اون قرار بدیم.

این جاشمعی رو در ۲ حالت متوسط و بلند طراحر کردیم (برای شمع استوانه ای کوتاه و بلند). بنابراین سعی کردیم دیوارها به صورت افقی (یعنی در اطراف شمع ها) و به صورت عمودی (یعنی با تغییر ارتفاع) منحنی پیدا کنن.

ایده ساخت طرح جاشمعی گلی

ساده ترین راه برای ساخت این طرح، ایجاد یک الگو عه. با چسبوندن سه ورق کاغذ به هم (انتها به انتها)، کاهش عرض تا حداکثر ارتفاعی که نیازه تا برای دیوارها داشته باشیم و مهمترین قسمت طرح، ایجاد خمیدگی یا پیچش بین شمع هاست. با این حال، قبل از ساختن شکل نهایی، باید عرض شمع ها رو با چرخوندن و سپس چسبوندن لایه ای از مقوا به اطراف افزایش بدین. این کار به دو دلیل انجام میشه:

۱ – وقتی خاک رس خشک میشه، اندازه اون یکم کوچیک میشه

۲ – فضای زیادی برای شمع ها وجود داشته باشه تا شمع ها به راحتی داخل اون جابجا بشه.

ساخت قالب جاشمعی گلی

بخش سرگرم کننده کار شروع شد…

حالا قسمت باحال کار شروع می‌شه! یه تیکه از خاک رس رو با وردنه صاف و یکدست کنید تا ضخامتش حدود ۶ سانتی‌متر بشه. بهتره زیرش یه کاغذ روغنی بذارید تا به میز نچسبه.
الگوی کاغذی رو روی خاک رس بذارید و دورش رو با چاقو ببُرید. حالا خاک رس رو دور شمع‌ها بپیچید و یه تیکه روزنامه هم بین خاک رس و شمع بذارید که به هم نچسبن. وقتی به شکل دلخواه رسیدید، شمع‌ها رو بردارید و جای دیواره‌ها رو روی کف کار مشخص کنید.

چسباندن قطعات

زمان چسبوندن دو قطعه شده…

برای انجام این کار، شما نیاز به کمی لغزش (در اصل کمی خاک رس رو با آب کافی مخلوط میکنیم تا کمی غلیظ بشه) و مقداری خاک اضافی به دیواره های اضافه کنین (تقریباً شبیه این که کره بادام زمینی رو روی نان میمالین) و بعدش دیوار رو در جای خودش قرار بدین. دیواره های مارپیچی رو بچرخونین و  اون ها رو در پایین دیوار اصلی قرار بدین. در امتداد خطوطی که به کف (در دو طرف دیوار) می چسبن. (مثل شکل زیر)

ادغام دیواره و صیقلی کردن سطوح

این کار با استفاده از یک ابزار که لبه صاف صیقلی داره انجام میشه،..

با یه ابزار صاف یا حتی انگشت‌هاتون، لبه‌های کار رو کاملا صاف و یکدست کنید. هر خط و خشی که الان باقی بمونه، بعد از خشک شدن هم دیده می‌شه، پس حسابی دقت کنید. بعد از اینکه همه لبه‌ها رو صاف کردید، اضافه‌های خاک رو ببُرید و با یه اسفنج مرطوب، کل کار رو تمیز کنید. این کار باعث می‌شه تمام ناهمواری‌های کوچک از بین برن و کارتون شیک‌تر بشه.

ایجاد طرح و نقاشی روی جاشمعی گلی

بعد از صاف کردن، نوبت قرارگیری تو کوره آتشه…

بعد از این مرحله طراحی و نقاشی کردن جاشمعی شروع کنین. میتونین زمان بیشتری رو روی این طرح و صاف کردن آن اختصاص بدین. البته این بستگی به سلیقه شما داره.

چند نکته قبل از استفاده از کوره

۱ – جاشمعی شما ممکن است هنوز آب داشته باشد پس بلافاصله در کوره قرار ندهید.

۲ – طرح شما به دلیل ضخامتی که دارد نیاز دارد تا مدتی به صورت طبیعی خشک شود.

۳ – قرار دادن جاشمعی در کوره بدون اینکه تبخیر کامل خاک رس صورت پذیرد ممکن است باعث ایجاد ترک یا حتی پودر شدن گردد.

۴ – حداقل ۴ الی ۵ روز نیاز است تا طرح شما کاملا خشک گردد.

استفاده از کوره و ساخت جاشمعی گلی

بعد از اینکه مطمئن شدید که طرح شما کاملا خشک شده است می توانید از سنباده استفاده کرده تا کمی کار عالی به نظر برسد. بعد از این مرحله جاشمعی را در کوره با دمای ۶۰۰ فارنهایت (۳۱۵ درجه سلسیوس) قرار داده تا پخته شود (مدت زمان پختگی قالب یک روزه خواهد بود)

رنگ آمیزی جاشمعی گلی

بعد از مرحله کوره شما ۲ مرحله را برای رنگ آمیزی این قالب زیبا خواهید داشت یکی استفاده از رنگ و دیگری استفاده از رنگ لعابی. استفاده از رنگ مناسب تر به نظر می رسد چرا که رنگ بعد زمان کوتاهی جذب خاک رس شده و به سرعت خشک می شود. اما این نکته را فراموش نکنید که برای استفاده از رنگ های بعدی عجله نکنید! سعی کنید تا بعد از خشک شدن رنگ اول، رنگ دوم را اضافه نمایید.

در انتهای کار برای براق شدن و تثبیت رنگ از رنگ های لعابی استفاده کنین برای تسریع در امر خشک شدن می توانید از سشوار هم استفاده کنید. بعد از اتمام نقاشی مجدد جاشمعی گلی آماده رفتن به کوره خواهد شد این بار با دمای ۱۰۰۰ فارنهایت (۵۴۰ درجه سانتی گراد) و همان یک روزه زمان نیاز دارد (در حدود ۷ الی ۱۰ ساعت)

علیرضا ریاحی

من علیرضا ریاحی متولد سال 73 و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی صنایع هستم. به خاطر علاقه به رشتم و البته علاقه به تولید، مجموعه شمع پرفکت رو راه اندازی کردیم. این جا در کنار شما از شمع صحبت میکنیم. با من همراه باشین.